1
Gusti
Yésus
ora
mulih,
nanging
terus
budal
nang
gunung
Olèf.
2
Esuké
Dèkné
mruput
budal
menèh
nang
Gréja
Gedé.
Wong
okèh
teka.
Gusti
Yésus
terus
njagong
lan
mulangi
wong-wong
iki.
3
Nang
tengahé
wulangan
terus
ènèng
guru-guru
Kitab
lan
wong
Farisi
pada
teka
nggawa
wong
wédok
kongkon
ngadek
nang
tengahé
wong-wong.
Wong
wédok
iki
konangan
laku
bédang.
4
Guru-guru
Kitab
lan
para
Farisi
terus
ngomong
marang
Gusti
Yésus:
“Guru,
wong
wédok
iki
konangan
laku
bédang.
5
Miturut
wèté
nabi
Moses
wong
sing
nglakoni
dosa
kaya
ngono
kuwi
kudu
dipatèni,
dibandemi
watu.
Lah
pinemumu
kepriyé?”
6
Wong-wong
takon
iki
tujuané
namung
arep
ngenèng
Gusti
Yésus,
nggolèk
jalaran
kanggo
nyalahké
Dèkné.
Nanging
Gusti
Yésus
malah
ndingkluk
terus
nulis
nang
lemah
karo
drijiné.
7
Wong-wong
mau
pada
ngetyek
terus
kepéngin
krungu
Gusti
Yésus
semaur,
mulané
Gusti
Yésus
terus
ngadek
lan
ngomong:
“Sapa
sing
rumangsa
blas
ora
nduwé
salah
kenèng
molai
mbandem
watu
marang
wong
wédok
iki.”
8
Gusti
Yésus
terus
ndingkluk
lan
nulis
nang
lemah
menèh.
9
Kadung
krungu
Gusti
Yésus
semaur
ngono
guru-guru
Kitab
lan
para
Farisi
terus
pada
lunga
siji-siji,
molai
karo
para
pinituwa.
Dadiné
namung
garèk
Gusti
Yésus
déwé
karo
wong
wédoké
sing
ijik
nang
ngarepé
wong-wong
kono.
10
Gusti
Yésus
terus
ngadek
lan
takon
marang
wong
wédoké:
“Lah
wong-wong
sing
nggawa
kowé
mbréné
pada
nang
endi
saiki?
Apa
ora
ènèng
sing
nyalahké
kowé?”
11
Wongé
semaur:
“Ora
Gusti,
ora
ènèng
siji-sijia!”
Gusti
Yésus
terus
ngomong:
“Aku
uga
ora
nyalahké
kowé,
kana
mulih,
nanging
aja
nglakoni
dosa
menèh!”
12
Ing
liya
waktu
Gusti
Yésus
ngomong
marang
wong-wong:
“Aku
iki
pepadangé
jagat.
Wong
sing
mèlu
Aku
ora
bakal
mlaku
ing
pepeteng
menèh,
nanging
bakal
nduwèni
pepadangé
urip.”
13
Para
Farisi
terus
semaur:
“Kowé
kuwi
ngomongké
awakmu
déwé,
ora
ènèng
seksi
liyané,
tembungmu
ora
kanggo!”
14
Gusti
Yésus
terus
ngomong:
“Tembungku
iki
nyata,
senajana
namung
Aku
déwé
sing
ngomongké.
Aku
ngerti
tekaku
iki
sangka
ngendi
lan
paranku
iki
nang
endi.
Nanging
kowé
ora
ngerti
apa-apa
bab
Aku!
15
Kowé
kuwi
nèk
ngomong
namung
manut
apa
weruhmu
waé.
Aku
ora
nyalahké
sapa-sapa.
16
Nanging
semunggoné
Aku
kudu
nyalahké,
putusanku
mesti
bener,
awit
dudu
Aku
déwé
sing
nggawé
putusan,
nanging
Aku
karo
Bapakku
sing
ngongkon
Aku.
17
Nang
wètmu
déwé
ketulis
nèk
paseksi
bisané
kanggo
namung
nèk
ènèng
wong
loro
sing
nyeksèni.
18
Sing
dadi
seksiku
kuwi
wong
loro,
yakuwi
Aku
déwé
lan
Bapakku,
sing
ngongkon
Aku.”
19
Wong-wong
terus
takon:
“Lah
endi
Bapakmu.”
Gusti
Yésus
semaur:
“Kowé
kuwi
ora
ngerti
Aku
iki
sapa,
mulané
kowé
ya
ora
pada
ngerti
Bapakku.
Semunggoné
kowé
ngerti
Aku
iki
sapa,
kowé
ya
mesti
ngerti
Bapakku!”
20
Gusti
Yésus
ngomong
iki
dongé
Dèkné
mulangi
nang
Gréja
Gedé.
Dèkné
ngadek
tyedek
karo
kotakan-kotakan
wadah
duwit
pawèh
marang
Gusti
Allah.
Ora
ènèng
wong
sing
nyekel
Dèkné,
awit
durung
wantyiné.
21
Ora
let
suwi
Gusti
Yésus
terus
ngomong
menèh
marang
wong-wong:
“Aku
iki
bakal
lunga
lan
kowé
bakal
pada
nggolèki
Aku
lan
bakal
mati
nggémbol
salahmu.
Kowé
ora
bisa
teka
nang
panggonan
sing
bakal
tak
parani.”
22
Para
pengarepé
wong
Ju
terus
ngomong:
“Lah
wong
kuwi
kok
ngomong
nèk
awaké
déwé
ora
bisa
teka
nang
panggonan
sing
arep
diparani
Dèkné.
Wong
kuwi
arep
nggantung
apa
kepriyé
ta?”
23
Gusti
Yésus
terus
ngomong:
“Kowé
kuwi
sangka
ngisor,
nanging
Aku
sangka
nduwur.
Kowé
wong
donya
kéné,
nanging
Aku
ora.
24
Mulané,
Aku
wis
ngomong
nèk
kowé
bakal
mati
nggawa
salahmu.
Awit
nèk
kowé
ora
pada
pretyaya
nèk
Aku
iki
pantyèn
wujut
kaya
sing
tak
omong,
tenan,
nèk
mati
kowé
bakal
nggawa
salahmu.”
25
Wong-wong
terus
takon:
“Kowé
kuwi
sakjané
sapa
ta?”
Gusti
Yésus
semaur:
“Iku
wis
ora
usah
tak
omong
menèh,
awit
enggonku
ngomong
wis
ora
kurang-kurang.
26
Okèh
prekara
sing
kudu
tak
omong
kanggo
nduduhké
salahmu,
nanging
Aku
emoh
ngomongké
kuwi.
Aku
namung
kepéngin
nggelarké
marang
saben
wong
apa
tembungé
sing
ngongkon
Aku.
Dèkné
kuwi
bener
lan
kenèng
dipretyaya.”
27
Wong-wong
ora
ngerti
nèk
Gusti
Yésus
ngomongké
bab
Gusti
Allah,
Bapaké.
28
Mulané
Gusti
Yésus
terus
ngomong:
“Mbésuk
nèk
kowé
wis
pada
ngunggahké
Anaké
Manungsa
nang
kayu
pentèngan,
kowé
bakal
ngerti
Aku
iki
sapa.
Kowé
uga
bakal
ngerti
nèk
Aku
ora
nglakoni
apa-apa
sangka
karepku
déwé,
nanging
sing
tak
omong
namung
manut
piwulangé
Gusti
Allah
Bapakku
marang
Aku.
29
Sing
ngongkon
Aku
kuwi
slawasé
karo
Aku.
Dèkné
ora
tau
ninggal
Aku
déwé,
awit
Aku
slawasé
namung
nglakoni
sembarang
sing
ndadèkké
legané
atiné
Dèkné.”
30
Sakwisé
Gusti
Yésus
ngomongké
kuwi
mau
kabèh
terus
okèh
wong
sing
pada
pretyaya
marang
Dèkné.
31
Gusti
Yésus
terus
ngomong
marang
wong
Ju
sing
pada
pretyaya:
“Nèk
kowé
pada
nglakoni
piwulangku,
kowé
kuwi
nyata
dadi
muridku.
32
Kowé
bakal
nglakoni
kekarepané
Gusti
Allah
lan
jalaran
sangka
kuwi
kowé
bakal
merdéka.”
33
Wong-wong
terus
semaur:
“Kowé
kuwi
ngomong
apa
ta?
Awaké
déwé
bakal
merdéka?
Kapan
awaké
déwé
tau
dadi
slafé
wong?
Awaké
déwé
lak
turunané
Bapa
Abraham
ta?”
34
Gusti
Yésus
semaur:
“Pada
ngertia!
Sapa
waé
sing
nglakoni
ala
kuwi
dadi
slafé
ala.
35
Slaf
kuwi
ora
nduwèni
kwasa
apa-apa
lan
ora
bakal
slawasé
nang
omahé
sing
nduwé.
Nanging
anaké
wongé
nduwèni
kwasa
nang
omah
kono
slawasé.
36
Mulané,
nèk
Anaké
Gusti
Allah
wis
ngluwari
kowé,
kowé
bakal
merdéka
tenan.
37
Aku
ngerti
nèk
kowé
kuwi
kabèh
turunané
Bapa
Abraham,
nanging
senajan
ngono
kowé
pada
arep
matèni
Aku,
awit
piwulangku
blas
ora
mbok
tampa
ing
atimu.
38
Sing
tak
omong
iki
apa
sing
diduduhké
marang
Aku
karo
Bapakku,
nanging
kowé
kuwi
nglakoni
kekarepané
bapakmu,
yakuwi
Sétan.”
39
Wong-wong
semaur:
“Bapaké
awaké
déwé
kuwi
Bapa
Abraham!”
Gusti
Yésus
ngomong:
“Nèk
kowé
kuwi
turunané
Bapa
Abraham
tenan,
klakuanmu
ya
mesti
kaya
Bapa
Abraham!
40
Aku
ngomongi
kowé
bab
sing
bener
lan
sing
nyata,
awit
iki
Aku
krungu
sangka
nggoné
Gusti
Allah
déwé,
malah
Aku
arep
mbok
patèni.
Apa
Bapa
Abraham
mbiyèn
ya
ngono?
Lak
ora ta!
41
Kowé
kuwi
niru
bapakmu!”
Wong-wong
terus
semaur:
“Bapakmu?
Gusti
Allah
déwé
bapaké
awaké
déwé
lan
awaké
déwé
ora
tau
ninggal
Dèkné.”
42
Gusti
Yésus
ngomong:
“Semunggoné
Gusti
Allah
kuwi
bapakmu
tenan,
kowé
mesti
ya
trésna
marang
Aku.
Aku
iki
tekané
sangka
nggoné
Gusti
Allah
terus
mara
nang
tengahmu.
Aku
mbréné
iki
ora
sangka
karepku
déwé,
nanging
Gusti
Allah
sing
ngongkon
Aku.
43
Kowé
kuwi
ora
pada
dunung
tembungku,
awit
kowé
ora
sabar
ngrungokké
piwulangku!
44
Kowé
kuwi
anaké
Sétan
lan
kowé
namung
seneng
nuruti
karepé
bapakmu.
Sétan
kuwi
kawit
mbiyèné
tukang
matèni.
Klakuané
blas
ora
tau
ènèng
beneré,
awit
dèkné
setitik
waé
ora
ènèng
beneré.
Nèk
dèkné
goroh
kuwi
pantyèn
wis
lumrah,
awit
dèkné
tukang
goroh
lan
goroh
kuwi
tukulé
sangka
Sétan.
45
Mulané
ora
nggumunké
nèk
kowé
ora
pada
pretyaya
marang
piwulangku,
awit
piwulangku
kuwi
bener.
46
Jajal,
sapa
sing
bisa
nduduhké
dosaku?
Kenèng
apa
kowé
kok
ora
pada
pretyaya
marang
Aku,
senajana
Aku
ngomong
sak
beneré.
47
Pantyèn!
Wong
nèk
anaké
Gusti
Allah
tenan
mesti
ya
nggugu
tembungé
Gusti
Allah.
Nanging
kowé
dudu
anaké
Gusti
Allah,
mulané
ya
ora
pada
nggatèkké
marang
piwulangé!”
48
Wong-wong
terus
ngomong:
“Awaké
déwé
lak
wis
ngomong
ta,
kowé
dudu
wong
Ju
tenan,
nanging
wong
Samaritan.
Kowé
kelebon
sétan!”
49
Gusti
Yésus
semaur:
“Ora,
Aku
ora
kelebon
sétan.
Aku
nggunggung
Gusti
Allah
Bapakku,
nanging
kowé
malah
ngèlèk-èlèkké
Aku.
50
Aku
ora
kepéngin
dielem,
ora.
Enèng
siji
sing
ngelem
Aku
lan
Dèkné
bakal
nduduhké
sapa
sing
bener
lan
sapa
sing
klèru.
51
Elinga!
Wong
sing
nglakoni
piwulangku
kuwi
slawasé
ora
bakal
ngalami
pati.”
52
Wong-wong
Ju
mau
terus
pada
ngomong:
“Saiki
awaké
déwé
ngerti
tenan
nèk
kowé
gemblung.
Bapa
Abraham
lak
mati
ta?
Lan
para
nabi
mbarang!
Lah
kowé
kok
ngomong:
‘Sapa
sing
nglakoni
piwulangku
ora
bakal
mati?’
53
Lah
nèk
Bapa
Abraham
waé
mati,
para
nabi
uga
kabèh
mati,
lah
kowé
kuwi
sapa?
Apa
kowé
ngungkuli
Bapa
Abraham?”
54
Gusti
Yésus
semaur:
“Apa
Aku
ngungkuli
Bapa
Abraham?
Semunggoné
Aku
ngelem
awakku
déwé,
tembungku
ora
ènèng
ajiné.
Nanging
Gusti
Allah
déwé,
Bapakku,
sing
ngelem
Aku.
Dèkné
sing
mbok
arani
Gusti
Allahmu.
55
Nanging
kowé
ora
kenal
marang
Dèkné.
Aku
iki
sing
kenal
marang
Dèkné.
Aku
goroh
nèk
Aku
ngomong
Aku
ora
kenal
marang
Dèkné,
kaya
enggonmu
pada
goroh
kuwi.
Aku
kenal
marang
Dèkné
lan
Aku
manut
marang
tembungé.
56
Bapa
Abraham
ngarep-arep
tekaku
karo
bungah.
Saiki
kuwi
wis
klakon,
mulané
Dèkné
ya
bungah
tenan.”
57
Wong-wong
mau
terus
ngomong
marang
Gusti
Yésus:
“Lah
umurmu
waé
durung
ènèng
sèket
taun
kok
ngomong
nèk
wis
weruh
Bapa
Abraham?”
58
Gusti
Yésus
semaur:
“Pada
ngertia!
Sakdurungé
Bapa
Abraham
ènèng
Aku
wis
ènèng.”
59
Wong-wong
terus
pada
njikuk
watu
kanggo
mbandemi
Gusti
Yésus,
nanging
Dèkné
terus
ndelik
lan
lunga
sangka
Gréja
Gedé
kono.