1
Ing
dina
kuwi
uga
Gusti
Yésus
lunga
sangka
omahé,
budal
nang
pinggir
mér
terus
njagong
nang
kono.
2
Wong
pirang-pirang
pada
teka
ngrubung
Dèkné,
mulané
Dèkné
terus
munggah
nang
prau
lan
njagong
nang
kono.
Wong
okèh
mau
pada
ngadek
nang
pinggir
mér.
3
Gusti
Yésus
terus
mulangi
wong-wong
bab
werna-werna
prekara
nganggo
gambar.
Gusti
Yésus
ngomong
ngéné:
“Enèng
wong
budal
nang
keboné
arep
nyebar.
4
Dongé
nyebar
wijiné
ènèng
sing
tiba
nang
pinggir
dalan.
Manuké
pada
teka
terus
mangani
wiji-wiji
mau.
5
Wijiné
uga
ènèng
sing
tiba
nang
panggonan
sing
atos,
sing
lemahé
tipis.
Wijiné
ya
gelis
tukulé,
awit
lemahé
ora
jeru.
6
Nanging
kadung
panasé
banter,
wini
mau
alum
terus
garing,
awit
durung
bisa
ngoyot.
7
Enèng
wiji
liyané
tiba
nang
tengahé
tukulan
eri.
Kadung
tukulan
eri
mau
mundak
gedé,
winihé
terus
kalah
karo
tukulané
eri,
terus
mati.
8
Nanging
uga
ènèng
wiji
sing
tiba
nang
lemah
sing
subur,
terus
ngetokké
woh
okèh.
Enèng
sing
wiji
siji
dadi
satus,
ènèng
sing
dadi
swidak
lan
ènèng
sing
dadi
telung
puluh.”
9
Gusti
Yésus
terus
nutup
piwulangé
ngomong
ngéné:
“Sapa
sing
nduwé
kuping,
rungokké
sing
apik
tembungku
kuwi.”
10
Murid-muridé
Gusti
Yésus
terus
mara
nang
nggoné
Dèkné,
takon:
“Apa
jalarané
nèk
Gusti
mulangi
wong-wong
kok
nganggo
gambar?”
11
Gusti
Yésus
semaur:
“Karepé
Gusti
Allah,
supaya
namung
kowé
sing
bisa
dunung
wewadiné
Kratoné
Gusti
Allah,
ora
wong
kabèh.
12
Awit
wong
sing
wis
nduwé
kuwi
bakal
dikèki
nganti
lubèr.
Nanging
wong
sing
ora
nduwé,
apa
nduwéné
malah
bakal
karebut.
13
Kuwi
jalarané
Aku
nèk
mulang
wong
okèh
nganggo
gambar.
Awit
senajan
mripaté
pada
ndeleng,
nanging
ora
weruh
lan
senajana
kupingé
krungu,
nanging
pada
ora
dunung.
14
Dadiné
bisa
klakon
apa
sing
wis
diomong
karo
nabi
Yésaya
dèk
mbiyèn,
sing
uniné
ngéné:
‘Kowé
bakal
bolak-balik
krungu,
nanging
ora
dunung.
Kowé
bakal
bolak-balik
ndeleng,
nanging
ora
weruh.
15
Awit
bangsa
iki
ndablek,
kupingé
budek
lan
mripaté
merem
rapet.
Awit
semunggoné
ora
ngono,
mesti
mripaté
weruh
lan
kupingé
krungu,
pikirané
bisa
dunung
terus
pada
teka
marani Aku
lan
ninggal
uripé
sing
dosa,
mesti
terus
tak
waraské.
Kuwi
tembungé
Gusti
Allah.’
16
“Nanging
beja
kowé,
awit
mripatmu
weruh
lan
kupingmu
krungu.
17
Ngertia,
okèh
nabi
lan
wong
betyik
sing
pada
kepéngin
ndeleng
apa
sing
mbok
deleng,
nanging
ora
klakon
ndeleng.
Uga
pada
kepéngin
krungu
apa
sing
kowé
krungu,
nanging
ora
klakon.”
18
Gusti
Yésus
terus
ndunungké
ngéné:
“Pada
dirungokké
tegesé
gambar
wong
nyebar
wiji
mau.
19
Wong
sing
krungu
piwulang
bab
Kratoné
Gusti
Allah,
nanging
ora
dunung,
kuwi
kaya
wiji
sing
tiba
nang
pinggir
dalan.
Sétan
teka
terus
ngrebut
piwulang
sing
disebar
ing
atiné.
20
Lah
wiji
sing
tiba
nang
lemah
atos,
kuwi
nggambarké
wong
sing
ngrungokké
piwulangé
terus
pretyaya
karo
bungah.
21
Nanging
piwulang
mau
durung
mrasuk
jeru
ing
atiné.
Kadung
katekan
kasusahan
lan
kangèlan
jalaran
sangka
enggoné
pretyaya,
wongé
semplak
pengandelé.
22
Lah
wiji
sing
tiba
nang
tengahé
tukulan
eri,
kuwi
nggambarké
wong
sing
ngrungokké
piwulangé
terus
pretyaya,
nanging
terus
sumelang
banget.
Piwulang
mau
ora
bisa
ngetokké
woh,
jalaran
kalah
karo
pikiran
bab
kabutuhané
urip
lan
banda
donya.
23
Nanging
wiji
sing
tiba
nang
lemah
sing
subur,
kuwi
nggambarké
wong
sing
ngrungokké
piwulangé
terus
mantep
pengandelé.
Wong
kuwi
terus
ngetokké
woh
okèh,
ping
satus,
ping
swidak
lan
ping
telung
puluh.”
24
Gusti
Yésus
terus
ngekèki
gambar
liyané
kanggo
mulangi
wong-wong.
Tembungé
ngéné:
“Kratoné
Swarga
kuwi
kenèng
dipadakké
karo
tukang
tandur.
Wongé
nyebar
wiji
sing
apik
nang
keboné.
25
Nanging
ing
wayah
wengi,
nèk
wong-wong
pada
turu,
mungsuhé
wong
tandur
mau
teka
terus
nyebar
wiji
suket
nang
tengahé
tanduran
gandum
mau,
terus
lunga.
26
Kadung
wiji
gandumé
tukul
lan
ngetokké
woh,
suketé
terus
kétok.
27
Wong-wong
sing
kerja
terus
mara
nang
nggoné
sing
tukang
tandur
terus
ngomong:
‘Lah
Bapak
nandur
wiji
sing
apik
nang
keboné,
lah
tukulan
suket
kuwi
sangka
endi?’
28
Sing
tukang
tandur
terus
semaur:
‘Kuwi
penggawéné
mungsuh.’
Sing
kerja
mau
terus
pada
ngomong:
‘Apa
karepé
Bapak
suketé
dijabuti
waé?’
29
Nanging
wongé
semaur:
‘Aja,
awit
nèk
suketé
mbok
jabuti,
mengko
tandurané
gandum
uga
katut
kejabut.’
30
Bèn
suketé
tukul
bareng
karo
gandumé
tekan
wayahé
panèn.
Mengko
nèk
wayahé
panèn
aku
bakal
ngomongi
sing
kerja,
supaya
pada
nglumpukké
suketé
ndisik
terus
ditalèni
lan
diobong.
Sakwisé
kuwi
terus
gandumé
sing
dienèni
lan
disimpen
nang
lumbungku.”
31
Gusti
Yésus
terus
mulangi
wong-wong
menèh
nganggo
gambar
liyané.
Dèkné
ngomong
ngéné:
“Kratoné
Swarga
kuwi
kenèng
dipadakké
karo
wiji
sing
tyilik
banget,
sing
ditandur
karo
wong
nang
keboné.
Wiji
kuwi
tyilik
banget,
nanging
nèk
wis
tukul
gedéné
ngungkuli
tanduran
liya-liyané.
Malah
dadi
wit
lan
manuk-manuk
terus
pada
nggawé
susuk
nang
pangé.”
32
(13:31)
33
Sakwisé
kuwi
Gusti
Yésus
terus
ngekèki
gambar
liyané,
uniné
ngéné:
“Kratoné
Swarga
kenèng
dipadakké
karo
ragi.
Enèng
wong
wédok
njikuk
ragi
mau
terus
dityampurké
glepung
telung
takeran,
sampèk
raginé
mrasuk
nang
glepungé
kabèh.”
34
Gusti
Yésus
mulangi
wong-wong
bab
kuwi
mau
kabèh
nganggo
gambar.
Dèkné
nèk
mulangi
mesti
nganggokké
gambar
kanggo
ndunungké.
35
Dadiné
keturutan
tembungé
sakwijiné
nabi
dèk
mbiyèn
sing
ngomong:
“Nèk
aku
mulang,
aku
nganggokké
gambar.
Aku
bakal
ndunungké
prekara-prekara
sing
kasimpen
wiwit
jagat
digawé.”
36
Sakwisé
Gusti
Yésus
ngongkon
wong-wong
lunga,
Dèkné
terus
mulih.
Murid-muridé
terus
pada
mara
lan
takon:
“Gusti,
mbok
awaké
déwé
didunungké
tegesé
gambar
tukulan
suket.”
37
Gusti
Yésus
terus
ngomong
ngéné:
“Wong
sing
nyebar
wiji
sing
apik
kuwi
Anaké
Manungsa.
38
Keboné
kuwi
ya
jagat
iki.
Wiji
sing
apik
kuwi
wong-wong
umaté
Kratoné
Allah.
Lah
tukulan
suket
kuwi
wong-wong
balané
Sétan.
39
Mungsuh
sing
nyebar
wiji
suket
kuwi
Sétan
déwé.
Wayah
panèn
kuwi
entèk-entèkané
jaman
lan
sing
kerja
panèn
kuwi
para
mulékat.
40
Lah
kaya
enggoné
tukulan
suket
kuwi
dilumpukké
terus
diobong
nang
geni,
ya
ngono
kuwi
mbésuk
ing
entèk-entèkané
jaman.
41
Anaké
Manungsa
bakal
ngongkon
mulékat-mulékaté
nglumpukké
sembarang
sing
marakké
nggawé
ala
lan
kabèh
wong
sing
pada
nglakoni
dosa,
dipisah
sangka
Kratoné
Allah.
42
Wong-wong
kuwi
bakal
dityemplungké
nang
pawon
sing
murup.
Nang
kono
bakal
pada
tangisan
lan
kerot
untu.
43
Nanging
wong
sing
pada
nglakoni
kekarepané
Gusti
Allah
bakal
semlorot
kaya
srengéngé
ing
kratoné
Bapaké.
Wong
sing
nduwé
kuping,
pada
dirungokké!”
44
Gusti
Yésus
neruské
piwulangé
ngéné:
“Kratoné
Swarga
kuwi
kenèng
dipadakké
karo
kasugihan
sing
dipendem
nang
lemah.
Terus
ènèng
wong
sing
nemu,
nanging
terus
dihuruki
menèh.
Sangking
bungahé,
wongé
terus
ngedol
kabèh
apa
nduwéné,
terus
balik
nuku
keboné.”
45
Piwulangé
Gusti
Yésus
sing
liyané
uniné
ngéné:
“Kratoné
Swarga
kuwi
kenèng
dipadakké
karo
sakwijiné
tukang
dagang
sing
nggolèk
parel
sing
larang
regané.
46
Ing
sakwijiné
dina
dèkné
weruh
parel
kuwi.
Wongé
terus
ngedol
sembarang
nduwéné
kanggo
nuku
parel
sing
larang
regané
kuwi.”
47
Gusti
Yésus
neruské
piwulangé
ngéné:
“Kratoné
Swarga
kuwi
kenèng
dipadakké
karo
jala
sing
diuntyalké
nang
mér
lan
éntuk
iwak
werna-werna.
48
Nèk
jalané
wis
kebek
terus
ditarik
nang
daratan
karo
sing
nggolèk
iwak.
Wong-wong
kuwi
terus
njagong
milihi
iwak-iwaké.
Sing
apik
diwadahi,
lah
sing
èlèk
dibuwang.
49
Ya
ngono
kuwi
bakalé
ing
entèk-entèkané
jaman.
Mulékat-mulékat
bakal
budal
lan
misahké
wong
ala
sangka
tengahé
wong
betyik.
50
Wong-wong
sing
ala
mau
terus
dityemplungké
nang
pawon
sing
murup.
Nang
kono
wong-wong
kuwi
bakal
tangisan
lan
kerot
untu.”
51
Gusti
Yésus
terus
takon
marang
murid-muridé:
“Apa
kowé
pada
dunung
kuwi
mau
kabèh?”
Semauré
murid-muridé:
“Ya
Gusti,
awaké
déwé
dunung.”
52
Gusti
Yésus
terus
ngomong
ngéné:
“Mulané
saben
guru
Kitab
sing
dadi
umaté
Kratoné
Swarga
kenèng
dipadakké
karo
pemimpiné
omah
sing
ngetokké
barang
sing
anyar
lan
sing
lawas
sangka
godangé.”
53
Sakwisé
Gusti
Yésus
rampung
enggoné
mulangi
nganggo
gambar-gambar
mau,
Dèkné
terus
lunga
sangka
panggonan
kono.
54
Gusti
Yésus
terus
teka
nang
kuta
Nasarèt,
panggonané
sedulur-seduluré.
Nang
kono
Dèkné
mulangi
wong-wong
nang
sinaguk.
Wong-wong
sing
ngrungokké
pada
nggumun
banget
lan
rasan-rasan
marang
sakpada-pada:
“Wong
iki
éntuk
kaweruh
sing
kaya
ngono
kuwi
sangka
ngendi
ya?
Lan
sangka
ngendi
Dèkné
éntuk
pangwasa
kanggo
nindakké
mujijat-mujijat
kuwi?
55
Apa
Dèkné
dudu
anaké
sing
tukang
nggawé
krosi-méja
kaé?
Apa
dudu
anaké
Maria,
tunggalé
Yakobus,
Yosèf,
Simon
lan
Yudas?
56
Sedulur-seduluré
wédok
lak
kabèh
manggon
nang
kuta
kéné
ta?
Lah
sangka
ngendi
kapinterané
kuwi
kabèh?”
57
Wong-wong
pada
nampik
Gusti
Yésus.
Gusti
Yésus
terus
ngomong
ngéné
marang
wong-wong
kuwi:
“Pantyèn,
nabi
kuwi
nang
endi
waé
diajèni,
kejaba
nang
panggonané
lan
omahé
déwé.”
58
Mulané
nang
kuta
Nasarèt
kono
Gusti
Yésus
ora
nindakké
mujijat
okèh,
awit
wong-wong
nang
kono
ora
pretyaya
marang
Dèkné.