1
Bahem
asa
jal
gweblan,
sap
ee
angkam
enlala
joblo-top
makane
bolte-bolte
zi
mo
kim
ale
gulzimꞌin–
men
kirekam
emsa
de
yasik
tabin
hip
de
zini
zenaka
boltere
da
gwibirinke.
2
Sap
men
kirekam
Alap
jematna
emsa
zere
en
hap
inik
gwibiꞌira,
ee
hen
kirekame
emsa
anakan
dwam
gwibiridaꞌan,
“Zen
dikire
Bian
en
hon
lowehe
gwek.”
Zep
ee
an
men
kiye–
wenam
tol
mo
bianna,
zen
de
wenam
tola
insa
dawem
tangankam
anakan
kara
gul
gwenna,
“Bap
zen
aha
zisi
ang
gweblan–
zi
hip
de
gon
sremnakye.”
Ëe
hen
kirekame
emsa
kara
ta
gwibiꞌin,
sap
ee
mese
Kristussu
anakan
gu-gubluk,
“Jematna
an
Ere
en
hap
dena.”
3
Hwena
ee
ama
emsa
anakan
ngalap
gwibiridaꞌan,
“Kristus
onak
de
etal
gwesin
nikon
etan
bap
zen
sap
de
ora
san
egwahan–
men
kirekam
Hawa
wanyana
in
mo
ol
derek
san
ang
gwekye.”
4
Sap
yasik
tabin
hip
de
zi
de
ebon
mae
onak
yaing
gwenkam,
em
bejen
em
desa
jalse
gwibiridan.
Zen
sap
maka
emsa
anakan
tawa
dabiꞌin,
“Yesus
osan
dep
dena
emki
sren
ang
tan.
Hen
Alap
mo
Enho
hap
dena
emki
hen
sren
ang
tan.
Aha
ol
dawem
san
emki
ang
tan.”
Kirekam
de
yasik
ta
gwibin
zisi,
em
hwena
aha-ere
enlalakame
dokwak
la
gwibirin.
Zep
sap
esa
ano
wehakam
de
enaka
boltere
tan
ola
ansa
hen
esane
gwer.
5
Yasik
tabin
hip
de
zini
in
man
zenaka
tim
di
gwibirin,
“Ëe
an
teipsin-teipsin
tanganna–
Paulus
onakonye.”
Hwena
kirekam
hom.
6
Eiwa,
ee
home
tewesik–
dawemkam
de
zi
tranak
tonbiridan
hap
denaye.
Hwena
men
kirekame
Timotius
hun
oltreizim
tine
gwek,
Alapsa
de
tame
tan
hap
dena,
ee
mese
te
keisik.
7
Ëe
kime
Alap
onakore
ol
dawemkam
emsa
tawa
ta
gwibik,
ee
home
mae
emsa
gubirida
gwek,
“Ap
te-alana
ol
gweblak,
sap
ee
ama
emsa
tawa
ta
gwibiꞌin.”
Ëe
hwena
dekam
ama
gwe
gwek–
san
de
ebon
mae
de
babu
gwen
zi,
anakare
enlala
naban,
“Ëe
sap
asa
zeno
mae
mo
nwenak
otdenak
gwer.
Zen
sap
sa
eteipsil.”
Hwena
ee
insa
kirekam
gwek,
san
ha
dekam
eno
mae
mo
nwenak
ama
karek
gwek?
San
ha
home?
8
Ano
tahalhana
dekam
aha
lang
nakore
jemat-jemat
ap
hla
nul
gweblak–
te-alasa
de
golblankamye.
San
ha
esa
asa
enblal?
–
“Em
ema
karek
gweka–
asa
de
totoresa
tawa
ta
gwibinkimye,
aha
lang
nakore
jemat-jemat
mo
te-alakamye.”
9
Ëe
kime
ebon
mae
de
gwennak
tahalha
gwek,
ee
home
emsa
dohon-hon
ta
gwibik–
te-ala
hap
de
emsa
abe
tabinkimye.
Hwena
Makedonia
kore
aya-wal
oso-walya
kim
ze
yaing
gwe-gwezak,
zen
zep
ano
tahalhana
ap
hla
nul
gweblak.
Hen
angkam
mae
ee
molye
wet
gwesik.
Men
kirekame
emsa
abe
tabir
srem
gwek,
zen
kire
enkam
asa
ebon
mae
syal
gwe-gwer.
10
Eiwa
de
Zini
Kristus
mo
nwenake
emsa
gubiridaꞌan:
Ëe
kire
enkam
asa
emsa
gweibirida
gwer,
hendep
Akayak
de
zini
em
lamkam
mae
asa
molye
anakan
en
gweblak,
“Paulus
hup
ee
kie
te-alana
olblak.”
11
Ëe
kime
emsa
kirekam
gweibirida
gwenan,
san
ha
dekam
home
emsa
kwasang
gwibirida
gwenan?
Kirekam
bejen.
Alap
Zena
tawana:
Ëe
kirekam
ebe
mae
hap
de
kwasang
habe
ki
gwe
gwenan!
12
Zep
ee
kire
enkam
asa
emsa
gweibirida
gwer–
mae
hap:
Zini
men
zen
zenaka
anakan
bolte-bolte
da
gwibirin,
“Ëe
an
hen
Paulus
mo
kime
hatazak–
emsa
de
syal
gwibin
hip,”
zeno
mae
mo
eksa
dikim
kyang
tasibir-zimdin
hip.
Sap
zen
te-ala
en
hap
syal
ta
gwenan.
13
Sap
kirekam
de
zini,
zen
Kristus
mo
dam
tasibin
zisi
hom.
Zen
yasik
tabin
hip
de
zi.
Zen
zep
bolte-boltekam
eboton
gwe-gwenan,
“Ëe
an
Kristus
mo
zer
sonen
zi.”
14
Zen
mae
hap
kirekam
egwe
gwenan:
Sap
zeno
mae
mo
teipsinni,
dowal
mo
kigi,
zen
hen
kirekam
bolte-bolte
gwe-gwenda,
“Ëe
an
hen
Alap
mo
dam
taha
nakore
zi–
Alap
onakore
ngatan
naban.”
Zep
hen
kirekam–
dowal
mo
kigi
mo
zer
sonen
zi
niye.
Nen
ba
hap
de
desa
tenggwanbirida
gwen
hap?
–
zen
insa
anakan
zenaka
boltere
da
gwibirinye,
“Ëe
an
Kristus
mo
zer
sonenna.”
Hwena
aumwa
hap
denak
Alap
sa
zebe
mae
hap
zere
mae
mo
syal
eini
golzimdi.
15
(11:14)
16
In
zebe
etan
emsa
gubiridaꞌan:
Bahem
asa
anakan
enlala
gweblan,
“Paulus
zen
suratkam
zenaka
boltere
taka.
Zena
hen
enlala
joblo-topna.”
Hwena
em
de
eiwa
kirekam
asa
enlala
gweblankam,
ki
emki
dawemkam
asa
zer
irin.
Sap
enlala
joblo-top
zini,
em
ema
dawemkam
lup
ulin
gwenan.
Zep
asa
hen
kirekam.
Sap
ee
angkam
ere
mo
gwensae
boltere
guꞌun.
17
Zep
angkam
ee
enlala
joblo-top
zi
mo
kime
ep
ale
gulzimꞌin.
Sap
diki
Kristus
mo
dam
tasin
zini
bejen
kirekam
zenaka
boltere
tan.
18
Ebon
mae
onak,
zini
beyana
auhu-kama
zi
mo
kim
de
zenaka
boltere
ta
gwibinni.
Zep
ee
anik
hen
zeno
mae
mo
kim
enaka
boltere
tak.
19
Em
ee
makare
enlala
joblo-top
zisi
dawemkame
lup
ulin
gwenan,
sap
ena
enlala
blala!
20
Em
zebe
anakare
zisi
lup
ulin
gwenan:
Men
zen
emsa
jap
nul
sonen
da
gwenan.
Hen
men
zen
eno
mae
mo
kire-kirena
alal
danda
gwenan.
Hen
totoresa
de
syal
tan
hap
men
zen
emsa
nenbirida
gwenan.
Hen
men
zen
anakan
emsa
nenbirida
gwenan,
“Ëe
an
mamna.
Em
bete-tekna.”
Hen
men
zen
emsa
mipna
lwa
da
gwibir-zimnin.
Em
hwena
kire
zisi
dawemkame
lup
ulin
gwenan.
21
Angkam
ee
zebe
saher
gweꞌan:
Ëe
Timotius
hun
ama
eiwa
sin-sin
ek,
zebe
emsa
kirekam
eibirida
srem
gwe-gwek!
Zep
angkam
ee
sap
asa
enaka
boltere
tal–
enlala
joblo-top
zini
in
mo
kimye.
22
San
ha
zen
anakan
zenaka
boltere
da
gwibirin?
–
“Ëe
an
Ibrani
wal.”
Hwena
ee
an
sap
hen
Ibrani
wal.
San
ha
zen
hen
anakan
zenaka
boltere
da
gwibirin?
–
“Ëe
an
Israel
Bak
mo
ausu
nakore
zi.”
Hwena
ee
hen
dekorena.
San
zen
Abraham
mo
auyan-tane
wal?
Ëe
an
hen
zeno
auyan-tane.
Zep
ee
an
hen
Yahudi
wal
tangan.
23
San
zen
man
zenaka
nenbirida
gwenan?
–
“Ëe
an
Kristus
mo
nganak
de
syal
ta
gwen
zi.”
Ëe
an
hen
zeno
nganak
de
syal
gwe-gwen
zi–
desa
de
kwei-kwik
gunnu.
Kirekam
insa
ale
gulun,
zen
enlala
joblo-topkame
mas
gul!
Serkam
de
syal
gwe-gwenkam
ee
mese
desa
kwei
yuludak.
Bwinak
de
gwenkam
hen
mese
desa
kwei
yuludak.
Kristus
mo
bose
hap
de
asa
tangolenkam
hen
mese
serkam
kwei
yuludak.
Ëe
mese
tin
hip
de
alp
gwesinni
beya
guk.
Zen
hom.
24
Yahudi
mo
but
srem
gol-golak
de
mam-mamna
mes
asa
aha-ere
taha-tap
nosoblak–
Kristus
hup
de
jal
hap
de
dokot
tekkam
tangolen
naye,
men
kirekam
39
enkam
de
lek
tyankam
nait
gwibirinye.
25
Roma
mo
irik
ginnik
de
mam-mam
wenya
hen
mes
asa
dan-ahan
nosoblak–
dop
tekkam
de
tangolen
naye.
Asa
mes
kasokam
aha-rokꞌnen
niriblak.
Hen
bul
yalak
de
ang
gwe-gwenkam,
hinak
de
keing
gwen
hap
de
alp
gwesinni
mese
dan-ahan
sok.
Hwena
dan-ahanna
in
kon,
ahana
zen
dekam
tangane
hi
ngirinnik
de
gwenna
holo
gwek–
kam
denaban
yaklam
denaban.
26
Ëe
tin
hip
de
alp
gwesik
gwenna
mese
tangan
beya
gwek,
sap
ee
ama
aha
lang
san
song
gwe-gwek:
Ho
namwana
man
asa
karek
ta
gwek.
Asaskam
de
te-ala
alal
tanda
gwen
zini
hen
man
tan
hap
asa
alp
dasik
gwek.
Yahudi
zini
tan
hap
asa
kalang
ne
gweblak–
hen
sap
Yahudi
srem
zi
niye.
Totore
zi
jal-jala
hen
tan
hap
asa
alp
dasik
gwek–
sap
e
yawal-yawalak,
sap
eiknik,
sap
hinak.
Ahakore
zi
jal-jala
hen
man
asa
boton
da
gwek,
“Ëe
an
eno
Kristen
bose
wal.”
Zen
hwena
asa
dikim
ze
aningkim
karek
tan
hap
ki
ahap
da
gwek.
27
Tahalha
tangankam
de
gwennak,
ee
dekame
serkam
tangan
syal
gwe-gwek.
Hen
kam
nini
home
ta
gwek.
Usak
hap
ama
tangan
sabak
gwe-gwek,
hen
ho-holena.
Tembane
sremkam
hen
holokame
gwe
gwek.
Hen
bot-bot
langnak
pakean
sowehen
sremkame
gwe
gwek.
Ëe
karekna
desa
mese
kitak
mamkam
eisbik.
28
Ahakore
tahalhana
ano
aitbin
sremna
hen
ki.
Hwena
deban
ee
ama
mwin-mwankam
ere
mo
nga
syal
gweblannak
de
jemat-jemat
hap
dohon-hon
naka
eis
gwibirin.
29
Kristussu
de
taibliblan
nik
de
etan
hli
tan
hap
ealp
gwesinni,
ee
dekam
anakane
eis
gwibirin,
“Zen
bap
zen
tangan
etan
hli
tan.”
Zi
de
karek
san
dep
Kristen
zisi
zertoranna,
dekam
hen
ama
tangan
enho
nakon
anakan
ngalap
gwesibirida
gwenan,
“Zen
bap
zen
tangan
zeno
ol
san
ang
gwen.”
30
Hwena
yasik
tabin
hip
de
zini
ki
sap
ebon
mae
onak
anakan
zenaka
boltere
da
gwibirin,
“Ëe
an
sosonna,”
zep
ee
hwena
a
kirekam
asa
enaka
boltere
tal,
“Ëe
an
sin-sin
tanganna.”
31
Bian
Yesus
mo
Bian
Alap,
zini
men
zeno
bosesa
hendep
denaban
boltere
nul
gwenan,
zeno
nwenake
emsa
gu
sonebiridaꞌan.
Ëe
home
emsa
boton
tabiꞌin:
32
Ëe
kime
ena
Damsik
kon
heya
gwek,
dekam
teipsin
zini
Aretas
langna
iwe
irik
giꞌinka.
Hen
ena
iwe
de
mamna
mes
jana
zi
zemka
gubiridaka–
ena
in
mo
wasnge
te
so
gwe-gwen
lilikin
nikon
de
asa
til
gik
gweblan
hapye.
33
Hwena
zewe
de
ano
Kristen
bose
walya
dekam
zep
ena
in
mo
kol
son
jendela
nakon
yu
yala
ban
dokotkam
asa
e
san
dep
sring
di
sonehak.
Ëe
dekam
zebe
zi
jal-jala
in
kon
heya
gwek.
Zep
ee
an
eiwa
sin-sinni.