1
Sakwisé
kuwi
Gusti
Yésus
terus
ngabrah
mér
Galiléa.
Mér
iki
uga
jenengé
mér
Tibérias.
2
Wong
okèh
banget
pada
ngetutké
Dèkné,
awit
wis
pada
weruh
penggawé
sing
nggumun-nggumunké,
dongé
Dèkné
nambani
sing
lara.
3
Gusti
Yésus
terus
munggah
gunung
lan
njagong
nang
kono
karo
murid-muridé.
4
Saiki
riyaya
Paskah
wis
tyedek.
5
Kadung
Gusti
Yésus
nyawang
kiwa-tengen
Dèkné
weruh
wong
okèh
gemruduk
pada
teka.
Mulané
Dèkné
terus
takon
marang
rasul
Filipus:
“Ngendi
sing
dodol
roti
kanggo
ngekèki
mangan
wong-wong
kabèh
iki
ya?”
6
Sakjané
Gusti
Yésus
wis
ngerti
kepriyé
enggoné
arep
ngekèki
mangan
wong-wong
iki,
nanging
Dèkné
namung
kepéngin
ngerti
sepira
gedéné
pengandelé
rasul
Filipus.
7
Rasul
Filipus
semaur:
“Gusti,
duwit
sak
tumpuk
waé
ijik
kurang
kanggo
nukokké
mangan
wong
seméné
okèhé
iki,
senajana
namung
dikèki
saktyuwil-saktyuwil!”
8
Rasul
Andréas,
adiké
rasul
Pétrus,
terus
ngomong:
“Lah
iki
ènèng
botyah
nduwé
roti
lima
lan
iwak
loro.
Nanging
apa
ya
sampé
kanggo
wong
seméné
okèhé?”
9
(6:8)
10
Gusti
Yésus
terus
ngomong
marang
murid-muridé:
“Wong-wong
pada
kongkon
njagong
kabèh!”
Wong-wong
terus
pada
njagong
nang
suketan.
Namung
wong
lanangé
kira-kira
ènèng
limang
èwu
okèhé.
11
Gusti
Yésus
terus
njikuk
rotiné.
Sakwisé
Dèkné
maturkesuwun
marang
Gusti
Allah
rotiné
terus
diedum.
Iwaké
mbarang,
sakwisé
didongakké
terus
diedum-edumké.
Kabèh
mangan
sak
wareké.
12
Kadung
wis
warek
kabèh
Gusti
Yésus
terus
ngongkon
murid-muridé
nglumpukké
turahané,
supaya
ora
ènèng
sing
dietyèh-etyèh.
13
Turuhané
roti
lima
mau
dilumpukké
kabèh
éntuk
rolas
ténggok.
14
Wong-wong
pada
nggumun
weruh
lelakon
kaya
ngono
kuwi,
mulané
ngomong:
“Pantyèn
tenan,
wong
iki
nabi
sing
kudu
teka,
nabi
sing
diarep-arep
karo
awaké
déwé.”
15
Saiki
Gusti
Yésus
ngerti
nèk
wong-wong
arep
meksa
Dèkné
kongkon
dadi
ratuné,
mulané
Dèkné
terus
lunga
menèh
munggah
gunung,
déwékan.
16
Kadung
wis
surup
murid-muridé
terus
pada
numpak
prauné
arep
ngabrah
nang
kuta
Kapèrnakum.
Saiki
wis
molai
peteng,
nanging
Gusti
Yésus
durung
nututi.
17
(6:16)
18
Anginé
selot
banter
lan
ombaké
ya
selot
gedé.
19
Kadung
wis
ndayung
kira-kira
limang
kilomèter
murid-murid
mau
weruh
Gusti
Yésus
mlaku
nang
nduwuré
banyu
nyedeki
prauné.
Kabèh
pada
wedi.
20
Nanging
Gusti
Yésus
ngomong:
“Aja
pada
wedi!
Iki
Aku!”
21
Murid-muridé
terus
nembung
Gusti
Yésus
supaya
mèlu
numpak
prauné.
Nanging
ora
suwi,
awit
prauné
wis
tekan
nggoné.
22
Ing
ésuké
wong
pirang-pirang
pada
teka
menèh
nang
panggonan
sing
ing
winginé
Gusti
Yésus
ngedum
roti.
Wong-wong
iki
mikiré
Gusti
Yésus
ijik
nang
kono,
awit
wingi
namung
ènèng
prau
siji
lan
prau
iki
digawa
ngabrah
karo
murid-muridé.
Wong-wong
weruh
nèk
Gusti
Yésus
ora
mèlu
ngabrah.
Nanging
kadung
Gusti
Yésus
ora
ketemu
nang
kono,
wong-wong
terus
pada
ngabrah
nang
Kapèrnakum
karo
prau-prau
sing
teka
sangka
kuta
Tibérias.
Wong-wong
arep
nggolèki
Gusti
Yésus.
23
(6:22)
24
(6:22)
25
Nang
abrahan
kono
wong-wong
terus
nemu
Gusti
Yésus,
terus
pada
takon:
“Guru,
lah
kapan
Kowé
mbréné?”
26
Gusti
Yésus
semaur:
“Aku
ngerti
apa
jalarané
kowé
pada
nggolèki
Aku.
Kowé
nggolèki
Aku
jalaran
kowé
wis
pada
mangan
roti
sampèk
warek.
Ora
jalaran
kowé
dunung
tegesé
tanda-tanda
sing
tak
tindakké!
27
Aja
nggolèk
pangan
sing
bakal
entèk,
nanging
pada
nglumui
nggolèk
pangan
sing
ora
ènèng
entèké,
pangan
sing
bisa
ngekèki
urip
langgeng.
Anaké
Manungsa
sing
bisa
ngekèki
pangan
iki.
Gusti
Allah
Bapakku
wis
ngekèki
kwasa
marang
Aku.”
28
Wong-wong
terus
takon:
“Kekarepané
Gusti
Allah
kuwi
kepriyé
ta?
Awaké
déwé
kudu
nglakoni
apa
waé?”
29
Gusti
Yésus
semaur:
“Kekarepané
Gusti
Allah
kuwi
namung
iki:
kowé
kudu
pretyaya
marang
Aku,
awit
Aku
kongkonané
Gusti
Allah.”
30
Wong-wong
terus
ngomong:
“Nèk
ngono,
apa
tandané
nèk
Kowé
kongkonané
Gusti
Allah?
Awaké
déwé
kepéngin
weruh
supaya
bisa
pretyaya
marang
Kowé.
31
Mbah-mbahané
awaké
déwé
mbiyèn
ya
ora
tau
kekurangan
pangan
nang
wustèn,
awit
dirangsumi
roti
sangka
swarga
karo
nabi
Moses,
kaya
sing
ketulis
nang
Kitab:
‘Dèkné
ngekèki
mangan
roti
sangka
swarga
marang
wong-wong.’”
32
Gusti
Yésus
terus
ngomong:
“Tak
omong
sak
beneré,
dudu
nabi
Moses
sing
ngekèki
roti
sangka
swarga,
nanging
Gusti
Allah
Bapakku.
Dèkné
sing
ngekèki
roti
sangka
swarga,
yakuwi
roti
sing
sejati.
33
Roti
sing
sangka
nggoné
Gusti
Allah
kuwi
ya
roti
sing
medun
sangka
swarga
lan
ngekèki
urip
langgeng
marang
manungsa.”
34
Wong-wong
terus
nembung:
“Guru,
awaké
déwé
mbok
dikèki
roti
iku
sak
terusé
ta?”
35
Gusti
Yésus
semaur:
“Ya
Aku
iki
roti
sing
ngekèki
urip.
Sapa
sing
mara
nang
nggonku
ora
bakal
ngelih
menèh
lan
sapa
sing
pretyaya
marang
Aku
ora
bakal
ngelak
menèh.
36
Aku
pantyèn
wis
ngomong!
Senajan
kowé
weruh
Aku
lan
penggawéku,
kowé
ora
pada
pretyaya
marang
Aku.
37
Nanging
ènèng
sing
pada
teka
marani
Aku,
yakuwi
wong
sing
dipilih
lan
sing
dipasrahké
marang
Aku
karo
Gusti
Allah
Bapakku.
Wong
sing
pada
teka
marani
Aku
kuwi
ora
bakal
tak
tampik.
38
Aku
medun
sangka
swarga
kuwi
ora
arep
nglakoni
kekarepanku
déwé,
nanging
Aku
nglakoni
kekarepané
Gusti
Allah
sing
ngongkon
Aku.
39
Lah
kekarepané
Gusti
Allah
kuwi
apa?
Ya
iki:
wong
sing
wis
dipasrahké
marang
Aku
kuwi
aja
sampèk
ènèng
sing
ilang
siji-sijia.
Malah
mbésuk,
ing
dina
sing
kèri
déwé,
dina
sing
wis
dityawiské
karo
Gusti
Allah,
wong-wong
iki
bakal
tak
tangèkké
sangka
pati.
40
Kekarepané
Gusti
Allah
Bapakku
kuwi
ngéné:
sapa
sing
nitèni
nèk
Aku
Anaké
lan
pretyaya
ing
Aku
bakal
nduwèni
urip
langgeng
lan
bakal
tak
tangèkké
ing
dina
kuwi.”
41
Wong-wong
terus
pada
nggremeng.
Ora
pada
ngandel
apa
sing
diomong
karo
Gusti
Yésus,
ora
ngandel
nèk
Dèkné
roti
sangka
swarga.
42
“Mosok?
Dèkné
lak
anaké
Yosèf
lan
Maria
ta?
Lah
kok
wani
ngomong
nèk
Dèkné
medun
sangka
swarga?”
43
“Aja
pada
pating
gremeng,”
Gusti
Yésus
semaur.
44
“Ora
ènèng
wong
sing
bisa
dadi
muridku,
nèk
dudu
Bapakku,
sing
ngongkon
Aku,
narik
wong
kuwi.
Mulané
wong
sing
dadi
muridku
kuwi
bakal
tak
tangèkké
sangka
pati,
mbésuk
ing
dina
sing
kèri
déwé.
45
Sapa
waé
sing
wis
diwulangi
lan
didunung-dunungké
karo
Gusti
Allah
Bapakku
bakal
pretyaya
marang
Aku.
Lak
wis
ketulis
ta
nang
kitabé
para
nabi
nèk
Gusti
Allah
bakal
mulangi
wong-wong!
46
Ora
ngomong
nèk
ènèng
wong
sing
wis
tau
weruh
Gusti
Allah,
ora.
Sing
wis
tau
weruh
ya
namung
Aku
iki,
awit
Aku
tekané
sangka
nggoné
Gusti
Allah
Bapakku.
47
Pantyèn
tenan.
Sapa
sing
pretyaya
marang
Aku
nduwèni
urip
langgeng.
48
Aku
iki
roti
sing
ngekèki
urip.
49
Mbah-mbahanmu
mbiyèn
pada
mati
kabèh
nang
wustèn,
senajan
pada
mangan
manah.
50
Séjé
banget
karo
roti
sing
sangka
swarga.
Wong
sing
mangan
roti
kuwi
ora
bakal
mati.
51
Aku
iki
roti
sing
nguripké,
roti
sing
sangka
swarga.
Sapa
sing
mangan
roti
iki
bakal
urip
slawasé.
Roti
sing
tak
kèkké
ya
awakku
déwé
iki.
Awakku
tak
kèkké
supaya
jagat
iki
nduwèni
urip.”
52
Sakwisé
krungu
Gusti
Yésus
ngomong
ngono
wong-wong
terus
pada
bantah-bantahan
karo
kantya-kantyané
déwé
ngomong:
“Lah
gèk
kepriyé
wong
iki
enggoné
arep
ngekèkké
dagingé
marang
awaké
déwé
kongkon
mangan?”
53
Gusti
Yésus
semaur:
“Pada
élinga!
Nèk
kowé
ora
mangan
dagingé
lan
ngombé
getihé
Anaké
Manungsa,
kowé
ora
bakal
nduwèni
urip
blas!
54
Sapa
sing
mangan
dagingku
lan
ngombé
getihku
nduwèni
urip
langgeng.
Mbésuk,
ing
dina
sing
kèri
déwé,
wong
kuwi
bakal
tak
tangèkké
sangka
pati.
55
Awit
daging
lan
getihku
kuwi
pangan
lan
ombèn
sing
sejati.
56
Wong
sing
mangan
dagingku
lan
ngombé
getihku
bakal
dadi
siji
karo
Aku
lan
Aku
uga
dadi
siji
karo
wongé.
57
Gusti
Allah
Bapakku
sing
ngongkon
Aku,
Dèkné
ngekèki
urip
sing
sejati.
Aku
urip,
jalaran
Dèkné
ngekèki
urip
iki
marang
Aku.
Mengkono
uga
sapa
sing
mangan
dagingku
bakal
urip,
jalaran
Aku
ngekèki
urip
iki
marang
Dèkné.
58
Ya
iku
roti
sing
sangka
swarga.
Sapa
sing
mangan
roti
iki
bakal
urip
slawasé.
Ora
tunggalé
manah
sing
dipangan
wong-wong
mbiyèn
nang
wustèn.
Awit
kabèh
pada
mati.”
59
Ya
iku
mau
kabèh
sing
diomong
karo
Gusti
Yésus,
dongé
Dèkné
mulangi
nang
sinaguk
nang
kuta
Kapèrnakum.
60
Okèh
wong
sing
pada
mèlu
Gusti
Yésus.
Kadung
krungu
piwulang
mau
terus
pada
sambat:
“Piwulang
iki
abot!
Sapa
sing
kuwat?”
61
Senajan
ora
ènèng
sing
ngomongi
Dèkné,
nanging
Gusti
Yésus
ngerti
nèk
wong-wong
mau
ora
setuju
karo
piwulangé,
mulané
pada
nggremeng.
62
Gusti
Yésus
terus
ngomong:
“Lah
kok
pada
kagèt?
Mbésuk
kowé
bakal
pada
weruh
déwé
Anaké
Manungsa
balik
menèh
munggah
nang
swarga.
63
Sing
ngekèki
urip
kuwi
namung
Rohé
Gusti
Allah.
Kekuwatané
manungsa
ora
bisa
nambahi
apa-apa.
Tembung-tembung
sing
tak
omongké
marang
kowé
kuwi
ngrembuk
bab
kasukman.
Tembung-tembung
kuwi
sing
nguripké.
64
Nanging
nang
tengahmu
ènèng
sing
ora
pretyaya.”
Kawit
mauné
Gusti
Yésus
wis
ngerti
sapa
waé
sing
ora
gelem
pretyaya
lan
sapa
sing
bakal
ngelungké
Dèkné
marang
mungsuhé.
65
Gusti
Yésus
terus
ngomong
menèh:
“Mulané
Aku
wis
ngomong
marang
kowé
nèk
ora
ènèng
wong
gelem
dadi
muridku,
nèk
ora
Gusti
Allah
Bapakku
sing
narik.”
66
Sakwisé
kuwi
okèh
wong
sing
pada
mundur,
ora
gelem
mèlu
Gusti
Yésus
menèh.
67
Gusti
Yésus
terus
ngomong
marang
murid
sing
rolas:
“Apa
kowé
mbarang
arep
ninggal
Aku?”
68
Rasul
Simon
Pétrus
semaur:
“Gusti,
lah
awaké
déwé
kongkon
mèlu
sapa?
Namung
Kowé
sing
bisa
mulangi
awaké
déwé
bab
urip
langgeng.
69
Awaké
déwé
saiki
wis
pretyaya
lan
wis
ngerti
tenan
nèk
Kowé
kuwi
Kristus,
Anaké
Gusti
Allah
sing
urip.”
70
Gusti
Yésus
ngomong:
“Sing
milih
kowé
kabèh
wong
rolas
lak
Aku
déwé
ta?
Nanging
nang
tengahmu
sing
siji
Sétan.”
71
Gusti
Yésus
nyemoni
Yudas,
anaké
Simon
sangka
Iskariot.
Awit,
senajan
Yudas
tunggalé
murid
rolas,
nanging
dèkné
sing
bakal
ngelungké
Gusti
Yésus
marang
mungsuhé.