1
Dekam
zini
mes
ribu-ribukam
Yesussu
tagal
neblazak
hen
ngirin
daꞌak,
hendep
man
ze
zenaka
nyaubirida
gweꞌak.
Dekam
zep
nonol
zere
hon
de
ang
ta
gwen
zi
ensa
gubiridaka,
“Dawem.
Ema
Farisi
zi
mo
ek
enkam
de
tawa
tabin
sin
ang
tanank.
Zeno
mae
mo
karekna
in,
zen
ragi
makan
mam
gwe-gwenan.
2
Mensa
zini
ber-ber
nul
gwenan,
zen
sa
lamkam
wet
sol.
Mensa
enlalana
aning
da
gwenan,
zen
sa
lamkam
tame
dal.
3
Em
mensa
angkam
kawesinnik
lon
gwibiꞌin,
zen
hwena
lamkam
yaklam
sa
esane
gwe-gwer.
Hen
mensa
gol
mwanak
i
mwa
ennak
lon
sonebirida
gweꞌan,
zen
hwena
lamkam
enak
sa
ol
mam-mamkam
donbirisen
gwer.”
4
“Wal
bose
wal,
zi
bose
omka
bahem
airibirida
gwen,
sap
zen
auhu-kama
tim
en
naka
damera
gwenan.
Hwena
tan
hyanak
bejen
emsa
etan
karek
tan.
5
Hwena
Ëe
ama
emsa
gubiridaꞌan:
Diki
Alap
ensa
em
airi
gweblan.
Sap
zen
zeno
dena–
tan
hyanak
de
syauk
blanak
emsa
tak
ta
irin
hip
denaye.
Zep
eiwa,
zen
diki
Desa
en
em
airi
gweblan.
6
Emki
mawana
tainim
bes-bessa
enlala
gwibiridan.
Desa
zini
hom
te-alakam
de
kap
tan
hap
dwam
neibirida
gwenan.
Sap
eiwa
kirekam,
hwena
Alap
bejen
aha-en
mae
desa
hen
eititi
gwibiridan.
7
Hen
kirekam,
eno
mae
mo
nol
alana,
Bian
Alap
mes
desa
anakan
tawa
gwibirki,
‘Beyana
ki
en.’
In
zep
ere
mae
mo
tim
hip
dena
bahem
engalap
gwe-gwen,
sap
em
Alap
mo
nwenak
mawana
tainim
bes-bes
naban
apdenak
hom.”
8
“Ëe
ama
emsa
gubiridaꞌan:
Zini
men
zen
aha
zi
hon
zenaka
anakan
kira
ta
gwenna,
‘Ëe
an
Yesussu
de
ang
gwe-gweblanna,’
kire
zini
Ëe
asa
hen
Alap
mo
dam
taha
nakore
zinik
anakan
kira
tal,
‘Zen
an
hen
eiwa
Asa
de
ang
gwe-gweblanna.’
9
Hwena
zi
de
aha
zi
hon
Asa
anakan
nazabeblaꞌak,
‘Ëe
Yesussu
de
ang
gwe-gweblan
zisi
hom,’
ki
Ëe
asa
desa
hen
aumwa
hap
de
zisi
klis
gunnuk
Alap
mo
dam
taha
nakore
zinik
anakan
kira
tal,
‘Zini
an
Asa
de
ang
gwe-gweblan
zisi
hom.’
10
Ngatan
zi
mo
lang
nakore
Zi
Tanganna
Asa
de
zi
lamang
taꞌanka,
karekna
insa
Alap
maka
zebe
hap
tap
gulsubluꞌara.
Hwena
zi
de
Alap
mo
Enhosa
lamang
tankam,
desa
Alap
bejen
tangan
tap
gulsublun.
11
“Emsa
sa
dahyo
gwer–
Yahudi
mo
but
srem
golak
de
mam-mam
wenya
kip
de
goletrei
gwizimdin
hip,
hen
auhu-kamanak
de
teipsin-teipsin
wenya
kip.
Anakan
sa
emsa
noletrei
gwizim,
‘An
Yesus
hon
de
ang
ta
gwen
zi.’
Kirekam
de
ebon
mae
lwankam,
dekam
bahem
anakare
hap
enlalana
ebeya
gwe-gwen,
‘Ëe
banakarekam
asa
ze
ton
hen
ding
gulzim?’
12
Sap
emsa
de
taken-taken
gweblan
ennak
sa
ki
Alap
mo
Enho
ebe
mae
hap
gol
gwizimdi–
em
de
kirekam
eton
gwen
hap
denaye.”
13
Ki
zep
zi
beyana
in
kon
ahanik
Yesussu
gubluka,
“Bian,
emki
ano
ayasa
gublun–
zen
de
bian
swe
mo
kire-kire
hli
tan
dansa
abe
hap
hli
tablan
hap.”
14
Yesus
ki
zep
ding
gulbluka,
“Asa
hom
ki
nenblak–
mam
zi
mo
kim
de
bian
swe
uk
mo
kire-kiresa
ep
klis
gulzimdin
hipye.”
15
Ki
zep
etan
tingare
zi
hip
ayang
gulzimki,
“Dawem.
Banakare
kire-kiresa
de
hole
gwibinni,
zen
zen
sa
emsa
karek
tabir.
Sap
eno
mae
mo
lowe
henna,
zen
kire-kire
beya
ennak
hom
lwa
gwenan.”
16
Yesus
ki
zep
ola
gulk
sun
blaonzimki,
“Orep
ki
zini
gwe
gweka.
Zeno
kire-kirena
beya
tanganna.
Zeno
kamanak
mulkwan
maena
dawemkam
hata
gweka.
17
Ki
zep
zere
en
hap
enlala
gweka,
‘Ano
nga
nakore
kire-kire
kang
ta
gwen
gol-gola
an
yak-yak
naka
hom–
dekam
de
ere
mo
mulkwan
maesa
ze
kang
ta
gwen
hapye.
Ëe
banakan
asa
syal
gwibir?’
18
Ki
zep
etan
enlala
gweka,
‘O
angkam
mese
dam
gulsunun.
Ëe
asa
ere
hon
de
syal
ta
gwen
wenyaka
gubiridal–
kire-kire
kang
ta
gwen
gol-gola
ansa
de
wet
tyasibin
hip.
Dekam
ahasa
sa
mam-mamkam
daublul–
zewe
de
kang
ta
gwen
hap.’
19
Zen
dekam
asa
enlala
gwer,
‘Ëe
an
heꞌho
gwibin
nika
de
goltowe
gwen
zi.
Ëe
dekam
na-en
molye
tahalha
gwek.
Angkam
sap
asa
sewe
henkam
gwe
gwer.
Tembane
derek-dereksa
asa
twin
gwibir,
hen
ho
dereksa
asa
otde
gwer,
hen
ere
mo
gwenna
asa
nga-ngol
gwibir.’
20
“Hwena
Alap
dekam
zep
gubluka,
‘Em
enlala
joblo-topna!
Namen
mo
kam
dekam
Ëe
asa
hwena
eno
angna
zersil.
Hwena
dekam
eno
kire-kirena
mensa
ere
en
hap
lam
taka,
aha
zi
sa
bi
neblandal.’”
21
Ki
zep
etan
Yesus
aumwa
hap
gubiridaka,
“In
kirekam
sa
lwa
gwer–
zini
men
zen
auhu-kamanak
zere
en
hap
kire-kirena
kang
da
gwenanye,
hwena
zen
hom
hendep
de
gwen
hap
de
kire-kire
dikim
Alap
mo
nwenak
ebeya
gwen
hap
syal
ta
gwenan.”
22
Yesus
ki
zep
hwena
dua-blaskam
de
zere
hon
ang
ta
gwen
wenya
in
en
hap
ayang
gulzimki,
“Zen
in
zebe
emsa
gubiridaꞌan:
Bahem
anakan
engalap
gwe-gwen,
‘Ëe
banakan
asa
gwer?
Ëe
basa
asa
twin
gwibir?
Hen
ee
basa
asa
ala
so
gwer?’
23
Sap
eno
gwenna
zen
tembane
en
nakon
hom
lwa
gwenan,
hen
timni
ala
so
gwen
hap
de
en
nakon
hom
lwa
gwenan.
24
Emki
mawana
blensa
enlala
gwibiridan.
Zen
hom
ba
maena
eiyas
nil
gwenan,
hen
hom
dan
gwenan.
Hen
zeno
mae
mo
tembane
kang
gul
gwen
gola
hom.
Hwena
Alap
ki
zebe
mae
hap
tembanena
gol
gwizimnira!
Zep
em
bahem
engalap
gwe-gwen,
sap
em
Alap
mo
nwenak
mawa
mo
kim
hom.
25
Em
de
ere
mo
gwen
hap
ngalap
gwenkam,
san
ha
em
emaka
ere
mo
gwenna
insa
engka
en
mae
langa
gulsuꞌura?
Bejen.
26
Em
de
enlala
nik
ebeya
gwe-gwenkam
molye
ere
mo
gwenna
betek
en
maekam
ayang
ul
ine
gwek.
Ki
ba
hap
de
enlalana
beyam-bya
gwen
hap?
–
ala
son
hap
de
kire-kire
hap,
hen
tembane
mae
hapye.
27
Emki
sap
sona
ok
eissi
enlala
gwibiridan.
Zen
hom
syal
ta
gwenan,
hen
pakeanna
hom
dayal
gwibirin.
Hwena
Ëe
ama
emsa
gubiridaꞌan:
Sap
teipsin
zini
Salomo
Bak,
zen
hwena
hom
ok
eis
nwe-awes
makare
pakeanna
akeka–
desa
de
zere
mo
te-ala
beyakam
teisyan
hapye.
28
Em
in
Biansa
de
taibliblanna
tawa
naka
hom!
Ok
eis
mo
ehultunnu
tihis
tanganna,
sap
zen
namen
de
enwe-awes
gwenkam,
hwena
kaꞌan
de
ejek-jak
gwen.
Zen
sap
eiwa
kirekam,
hwena
Alap
ki
desa
kara
ta
gwibirida.
Zep
emki
Biansa
anakan
taibli
gweblan,
‘Zen
molya
asa
ala
so
gwen
hap
denakim
da
tasiki.’
29
“Zep
bahem
anakan
enlalana
ebeya
gwe-gwen,
‘Ëe
basa
asa
twin
gwibir
hen
otde
gwibir?’
Bahem
banakare
mae
hap
engalap
gwe-gwen.
30
Sap
Alapsa
de
tame
tan
srem
zini
zen
kirekam
engalap
gwe-gwenan.
Hwena
neno
mae
mo
Bianna
Zen
anakan
tawana,
‘Ano
walasna
kire
hap
etahalha
gweꞌan.’
31
Hwena
em
Alap
de
nabakam
irik
gilzin
hap
denaka
em
syal
gwe-gwibin,
ki
Zen
sa
hen
ebe
mae
hap
eno
tahalha
gwibinni
gol
gwizimdi.
32
“Em
in
zen
dan
en
Abon
ang
ta
gweꞌan,
bahem
eairin,
sap
eno
mae
mo
Bianna
man
emsa
sam
gwesibiridaꞌara–
em
de
zeno
irik
ginnik
biti
gwen
hapye.
33
Ere
mo
bi
gwibin
kire-kirena
te-ala
hap
em
lirak
tabin.
Te-alana
desa
tahalha
zi
hip
em
kae
gwebla-zimdin.
Dekam
em
dakal
hap
de
kire-kiresae
lam
taꞌara,
hen
kire-kirena
in
molya
ep
ejek-jak
gweblak.
Ngatan
zi
mo
langnak
em
lam
tan,
sap
zewe
sowe
zi
molya
kap
dak,
hen
winimni
molya
dwenblandak.
34
Sap
men
zewe
eno
kire-kirena
erlwa
gwenna,
eno
enlalana
hen
zewe
sa
lwa
gwera.”
35
“Em
salok-salokkam
em
lowehe
gwen–
Asa
de
hut
tu
ane
gun
hupye.
Em
zep
em
pakean
alala
tan
naban
hen
syauk
ngatan
naban
Asa
kara
gwe-gweblan.
36
Men
kirekam
babu
gwen
zini
mam
zemka
kara
ne
gweblananke,
zen
de
we-zi
daresa
de
oto
son
nakon
lwahal
zannak,
em
hen
kirekam
em
lowehe
gwen.
Mam
zini
in
kim
de
hataꞌan
zaka,
lilikinsi
sa
gaꞌ-ga
so
zala.
Dekam
sa
hendep
dalusublul.
37
Zen
de
babu
zem
insa
nama
de
salok-salokkam
de
es
gweblannak
hlauluda
zankam,
dekam
sa
tangan
sam
gwesibiridala.
Ëe
eiwa
denakae
emsa
gubiridaꞌan:
Mam
zini
in
dekam
sa
babu
gwen
zi
makan
zenaka
gweblala.
Dekam
sa
zen
zebe
mae
hap
tembane
dereksa
syal
gwibir-zimdi.
Ki
sa
teinikirin
hip
gubiridala–
zao
de
golzimdin
hip.
38
Zen
de
ngirin
anen
mae
hatankam,
nama
de
salok-salokkam
de
esblannak
hlauluda
zankam,
ki
zere
hon
de
babu
gwen
zini
in
heꞌho
gwibin
tangan
naka
sa
hla
nul.
39
Emki
sap
eenlala
gwen:
Gol
bi
nik
de
anakan
tawa
gweꞌanam,
‘Ano
golak
sowe
zini
namen
mo
kam
sa
til
zila,’
zen
dekam
molya
nini
taꞌanam.
Sowe
zini
in
de
tilzin
srem
hap
maka
saleꞌara.
40
Zen
in
zep,
em
hen
kirekam
salok-salokkam
lowehe
gwek,
sap
em
home
tame
uꞌin–
ngatan
zi
mo
lang
nakore
Zi
Tanganna
Ëe
de
lwa
halzan
hap
denaye.”
41
Petrus
ki
zep
takensiblika,
“Bian,
ola
insa
gulk
sun
blaonzimdi,
san
ha
abe
mae
en
hap?
San
ha
hen
tingare
zi
hip?”
42
Ki
zep
ding
gulbluka,
“Ebe
mae
hap
dena,
zen
aisili
a
kirekam
sa
lwal:
Teipsin
zi
nik
de
holokam
langa
san
song
gweꞌanam,
zere
hon
de
babu
gwe-gwen
zini
men
zen
de
enlala
blalkam
gweꞌanam
hen
taibliblan
nik,
zen
zebe
hap
maka
syala
anakan
wei
yul
sone
gublu
haꞌara,
‘Ano
tim
bwanak
babu
gwe-gwen
bose
omka
em
irik
gil
gwe.
Zebe
mae
hap
tembanena
hen
sowe
henkam
gol
gwizim.’
43
Teipsin
zini
in
de
mumuk
ennak
lwahal
zankam,
zen
de
anakan
hla
taꞌan
zanam,
‘Zen
dawemkam
ano
tim
bwanak
irik
gil
gweka,’
ki
zen
sa
zebe
hap
isrip-sri
gwibin
nika
golblala.
44
Eiwa
denakae
emsa
gubiridaꞌan:
Teipsin
zini
in
dekam
sa
zeno
bosena
esek
gul
seblala,
hen
zere
mo
kire-kiresa
de
kitak
kara
ta
gwibin
hip
sa
gublula.
45
“Hwena
babu
gwen
zini
in
de
anakan
enlala
gweꞌanam,
‘Ano
teipsinni
in
na-en
molya
lwahal
zaka,’
zen
sa
hwena
ahakore
babu
gwen
bose
zemka
tangole
gwibiri–
sap
zi,
sap
we.
Hen
zi
bina
in
mo
te-alakam
ze-en
sa
tembane
gwe-gwera,
hen
ho
mamaksa
sa
kim
otdeblanda
gwera,
dekam
sa
hendep
mamak
gwera.
46
Ki
sa
hwena
mumuk
ennak
babu
gwe-gwen
zi
karekna
in
mo
tame
gun
sremnak
teipsin
zini
in
hata
zala.
Dekam
sa
tok
hap
zip
so
zala.
Hen
zeno
angna
dekam
sa
tak
ta
iri–
men
zewe
Biansa
de
taibliblan
srem
wenyik
mo
angna
lowehe
gweꞌanke.
47
“Babu
gwe-gwen
zini
men
zen
mam
zik
mo
dwam
gwibin
sin
anakan
tame
gunnu,
‘An
ano
syala
zen,’
hwena
zen
de
zenaka
hohle
tan
sremkam
hen
syal
gwibin
sremkam,
ki
mam
zini
in
de
hatankam
desa
sa
mamkam
de
lek-lek
tan
hap
gubiridala.
48
Hwena
babu
gwe-gwen
zini
men
zen
mam
zik
mo
dwam
gwibinsi
tame
gun
sremna,
desa
betekkam
de
lek-lek
tan
hap
sa
gubiridala.
Ebe
hap
de
mamkam
hli
tablankam,
zen
hen
aumwa
hap
mamkam
de
goltreblan
hap
sa
emsa
gublula.
Ep
de
beyakam
hli
tablan
dankam,
ki
hen
beyakam
de
goltreblan
hap
sa
emsa
gublula.”
49
“Ëe
an
okamanak
de
zisi
de
klis
gun
hube
hatazak.
Ano
klis
gunnu
zen
syauk
makan
sa
tingare
zini
neisbir.
Hen
Ëe
ama
dwam
gweꞌan,
nabakam
bae
ki
syauknu
in
hitiꞌinam!
50
Hwena
nonol
Aen
asa
karek
yawala
goltower.
Ëe
dohon
tangan
nakae
eis
gwibiꞌin–
desa
de
goltowen
hapye.
51
Bahem
anakan
Asa
kil
ti
gwen,
‘Zen
an
umlaesa
de
okamanak
awe
golhatazan
hap
hata
zaka.’
Ëe
kire
hap
home.
Hwena
abe
hap
de
jal
hap
Asa
de
tame
tan
srem
wenya
sa
emsa
gil-gil
neibirida
gwer.
52
Zep
angkam
ebon
mae
a
kirekam
sa
lwa
song
gwer:
Aha-ere
golak
de
zi
aha-ere
taha-tapkam
lowe
heꞌanam,
hwena
Abon
onakon
esa
enaka
gil-gil
eibirida
gwer.
Anakarekam
sa
lwa
song
gwer:
Dan-ahan
men
zen
Abon
ang
ta
srem
gwe-gweꞌan,
zen
hwena
dan-dan
dena
emsa
sa
gil-gil
nei
gwizim.
53
Ebon
mae
onakon,
abe
hap
de
jal
hap
walas
oban
esa
enaka
gil-gil
eibirida
gwer–
sap
zikim
dena
hen
wekam
dena,
hen
sap
aebo
wal
maekam
dena.”
54
Yesus
ki
zep
gubiridaka,
“Yakla
de
kaknak
sal-sal
gwe
zanna,
dekam
ema
dam
ulsuk
gwenan,
‘Sa
o
dil
gwer.’
Hendep
kirekam
sa
ki
lwal.
55
Yakla
de
but-som
but-som
gwe
zanna,
dekam
ema
dam
ulsuk
gwenan,
‘Sa
sasa
gwer.’
Hendep
kirekam
sa
ki
lwal.
56
O
de
il
ti
gwen
hap
dena
hen
sasa
gwen
hap
dena,
em
desa
en
ema
dam
ulsuk
gwenan.
Zep
em
ba
habe
ano
owas-owas
syal
gwe-gwibinni
dam
ulsuk
srem
gwe-gweꞌan?
Em
in
eiwa
enlala
joblo-top
tanganna.
57
“Em
ba
habe
anakan
dam
ulsuk
srem
gweꞌan?
–
‘Diki
angkam
ee
amaka
kirekam
syal
eibiꞌin.’
58
Eme
mamkam
te-ala
beya
zi
nik
bon
gweꞌanam,
hwena
otan
de
desa
ber-ber
gun
sremkam,
zen
hwena
emsa
de
balk
tahan
hap
maka
jana
nabare
wenyak
zerguꞌura–
zen
de
teipsin
zi
sin
dep
emsa
zerhan
hap.
Diki
dawemna,
zen
de
nama
emsa
teipsin
zinik
zerhatan
sremnak,
emki
anakan
de
zersesek
gwen
hap
akasiblin,
‘Bahem
na-en
asa
zertreblan.
Ëe
basa
asa
ep
golblal?
–
dekam
de
eban
sesek
en
hapye.’
Kire
sremkam,
ki
zen
sa
hendep
teipsin
zini
in
hap
emsa
zertreblala.
Hen
teipsin
zini
in
sa
zere
mo
jana
nabare
zi
hip
emsa
zerzimdi–
zen
de
hwena
bwinak
emsa
tayalsin
hip.
59
Ëe
ama
emsa
gubiridaꞌan:
Em
bejen
em
dekon
wet
son–
bonna
insa
de
tingan
ber-ber
gun
sremkamye.”